اسناد تجاري

اسناد تجاری، اسنادی هستند که در عرف تجارت، برای انجام معاملات تجارتی به کار می‌روند و دارای شرایط و آثار خاصی هستند. این اسناد، به دلیل اهمیت بالایی که در معاملات تجاری دارند، از نظر قانونی مورد حمایت قرار گرفته‌اند.
 

قانون تجارت ایران، اسناد تجاری را به شرح زیر تعریف می‌کند:

«اسناد تجاری، اسنادی هستند که در عرف تجارت، برای انجام معاملات تجارتی به کار می‌روند و دارای شرایط و آثار خاصی هستند.»

انواع اسناد تجاری

قانون تجارت ایران، انواع مختلفی از اسناد تجاری را تعریف کرده است. برخی از رایج‌ترین انواع اسناد تجاری عبارتند از:

• برات: برات، سندی است که به موجب آن، صادرکننده برات، به شخص دیگری دستور می‌دهد که مبلغی را در موعد معین، به شخص ثالثی پرداخت کند.
• سفته: سفته، سندی است که به موجب آن، صادرکننده سفته، متعهد می‌شود که مبلغی را در موعد معین، به شخص ثالثی پرداخت کند.
• چک: چک، سندی است که به موجب آن، صادرکننده چک، به بانک دستور می‌دهد که مبلغی را از حساب جاری خود، به شخص ثالثی پرداخت کند.

قوانین مربوط به اسناد تجاری

قوانین مربوط به اسناد تجاری، شامل قوانین مختلفی هستند که در جهت حمایت از این اسناد و تسهیل انجام معاملات تجاری وضع شده‌اند. برخی از مهم‌ترین قوانین مربوط به اسناد تجاری عبارتند از:

• قانون تجارت ایران
• قانون چک
• قانون صدور برات
• قانون صدور سفته

قوانین مربوط به اسناد تجاری، به طور کلی شامل موارد زیر می‌شوند:

• تعریف اسناد تجاری و انواع آن
• شرایط شکلی و محتوایی اسناد تجاری
• آثار اسناد تجاری
• مسئولیت صادرکنندگان و دارندگان اسناد تجاری
• دعاوی مربوط به اسناد تجاری

شرایط شکلی و محتوایی اسناد تجاری

اسناد تجاری، برای اینکه از نظر قانونی معتبر باشند، باید شرایط شکلی و محتوایی خاصی را داشته باشند. برخی از مهم‌ترین شرایط شکلی و محتوایی اسناد تجاری عبارتند از:

• امضای صادرکننده
• تاریخ صدور
• مبلغ
• نام و نشانی گیرنده وجه

آثار اسناد تجاری

اسناد تجاری، آثار حقوقی خاصی دارند که بر روابط طرفین دعوی، تأثیر می‌گذارند. برخی از مهم‌ترین آثار اسناد تجاری عبارتند از:

• الزام صادرکننده به پرداخت وجه
• انتقال حق مطالبه وجه به دارنده سند
• ضمانت پرداخت وجه از سوی ظهرنویسان

مسئولیت صادرکنندگان و دارندگان اسناد تجاری

صادرکنندگان و دارندگان اسناد تجاری، در صورت تخلف از تعهدات خود، مسئول جبران خسارت طرفین دعوی خواهند بود. برخی از مهم‌ترین موارد مسئولیت صادرکنندگان و دارندگان اسناد تجاری عبارتند از:

• مسئولیت صادرکننده در صورت عدم پرداخت وجه
• مسئولیت دارنده سند در صورت تخلف از تعهدات خود

 

دعاوی مربوط به اسناد تجاری را می‌توان به انواع مختلفی تقسیم کرد. برخی از رایج‌ترین انواع این دعاوی عبارتند از:

• دعاوی مطالبه وجه: این دعاوی زمانی مطرح می‌شوند که دارنده سند تجاری، از صادرکننده یا سایر مسئولین سند تجاری، مطالبه وجه سند تجاری را می‌کند.
• دعاوی اعتراض به پرداخت وجه: این دعاوی زمانی مطرح می‌شوند که دارنده سند تجاری، به پرداخت وجه سند تجاری اعتراض می‌کند.
• دعاوی ابطال سند تجاری: این دعاوی زمانی مطرح می‌شوند که دارنده سند تجاری، ادعا می‌کند که سند تجاری باطل است.
• دعاوی مسئولیت مدنی: این دعاوی زمانی مطرح می‌شوند که صادرکننده یا سایر مسئولین سند تجاری، در اثر صدور سند تجاری، خسارتی به دارنده سند تجاری وارد کرده باشند.
   

مراجع صالح برای رسیدگی به دعاوی مربوط به اسناد تجاری

دعاوی مربوط به اسناد تجاری، در مراجع زیر رسیدگی می‌شوند:

• دادگاه عمومی حقوقی: این دادگاه‌ها به دعاوی مطالبه وجه، اعتراض به پرداخت وجه، و ابطال سند تجاری رسیدگی می‌کنند.
• دادگاه انقلاب: این دادگاه‌ها به دعاوی مسئولیت مدنی ناشی از صدور سند تجاری رسیدگی می‌کنند.
   

نکات مهم در دعاوی مربوط به اسناد تجاری

در دعاوی مربوط به اسناد تجاری، برخی از نکات مهم عبارتند از:

• حفظ ادله: دارنده سند تجاری، باید ادله و مدارک مربوط به ادعای خود را تا زمان رسیدگی به پرونده حفظ کند. این ادله می‌تواند شامل اسناد، شهادت شهود، و فیلم‌های ضبط شده باشد.
• اقدام به موقع: دارنده سند تجاری، باید در اسرع وقت پس از بروز اختلاف، نسبت به طرح دعوی در مراجع صالح اقدام کند.
• مشورت با وکیل: دارنده سند تجاری، می‌تواند برای پیگیری پرونده خود از خدمات یک وکیل متخصص در دعاوی اسناد تجاری استفاده کند. وکیل می‌تواند به دارنده سند تجاری در جمع‌آوری ادله، انجام تحقیقات و دفاع از حقوق خود کمک کند.

در پایان، باید توجه داشت که اسناد تجاری، اسناد مهمی هستند که در معاملات تجاری، نقش مهمی ایفا می‌کنند. بنابراین، لازم است که صادرکنندگان و دارندگان اسناد تجاری، از قوانین مربوط به این اسناد آگاه باشند تا از حقوق خود در صورت بروز اختلاف، دفاع کنند.

برچسب ها